Нағыз қазақ - домбыра

Жасарал Еңсепов – «Домбыра» журналының бас редакторы, ҚР білім беру ісінің үздігі, педагогика ғылымының кандидаты, доцент. Сазгер әрі қазақ музыкасындағы жаңа жанр «ДЭККО»-ның (Домбыра, эстрада, күй, компьютер, орындаушы сөздерінің бастапқы әріптерінен құралған) авторы.

– Консерваторияны бітірген соң, 1990 жылы №115 мектептің директоры болып қызмет етіп, бұл мектепті ұлттық өнер мектебіне айналдырдым. Басты мақсат жасөспірімдерге домбыра үнімен, домбыра сарынымен тегін білуге үйрету болды. Себебі домбыраның бойында ата-бабаның рухы жатыр. «Домбыра деген – қазақ, қазақ деген – домбыра» деген теңеудің жаны бар. Кейін ғылыммен айналыстым, музыканың, оның ішінде домбыраның психологиясы мен филосософиясы тақырыбында кандидаттығымды қорғадым. Қазір осы тақырыпта докторлығымды жазудамын.
Домбыраның қасиеті туралы не айтасыз?
– Кімде-кім домбыраны тарта білсе, тіпті ең болмағанда құлақ қойып тыңдай білсе, ол психология дейсіз бе, физика дейсіз бе, математика, тарих, педагогика дейсіз бе, барлығын оңай меңгере алады, себебі домбыраның бойында пәндік білімнің барлығы бар. Тіпті бұл музыка аспабы көзбен көріп, құлақпен естуге болмайтын ішкі сезім, ішкі жан дүниені қалыптастырады.
Жақында «Домбыра» атты журналдың тұсаукесерін өткіздіңіздер...
– Иә, жалпы қазақтың жаны домбыра туралы ғылыми ізденістер жасай жүріп, әрдайым осы домбыраға арналған дербес бір басылым ашу идеясы менің ойымда жүретін. Қазіргі нарық заманында кез келген істі қаржысыз бастау мүмкін емес. «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын»,- дейді ғой халық даналығы. «Бір тілді журнал ашсам»,- деп едім, «біздің өнеріміз туралы тек өзіміз емес, басқа ұлттар да білуі тиіс, журналды үш тілде, қазақ, орыс, ағылшын тілінде шығарайық және журналмен бірге домбыраның құдіретін паш етер диск те бірге болуы тиіс, мен қаржылық жағынан өз көмегімді аямаймын»,-деген азаматтар болды.
IX ғасырда өмір сүрген ғұлама Нахшаби бүкіл жер жүзіндегі адамзат атаулыны тектілер мен тексіздер деп екі топқа бөліпті. Тектілер деп ол ұлы данышпандарды таныпты. Кімде-кім музыканы сүйсе, сол өнердің дамуына көмек көрсетсе, өзі ойнай алса не ең болмаса, саз ойнағанда құлақ қойып тыңдай білсе, ол адамдарды текті деп білем деген екен.

PS: Жасарал Еңсеп "Домбыра" журналының сайтын ашу жоспары барын жеткізді. Алайда оған арнайы қаржы қажеттігін айтты. Мен блог ашу туралы ұсынысымды айттым. Ол қуана келісті. Сонымен жақын күндері қазақ блогының қатарына "Домбыра" атаулы ұлттық өнерді үш тілде (!) насихаттайтын блог қосылуы тиіс.